ΔΕΥΤΕΡΑ ΜΕΣΟΥΝΤΟΣ ΕΚΑΤΟΜΒΑΙΩΝΟΣ

ΔΕΚΑΣ Β΄

012. δωδεκατη ημερα της σεληνης.

ΕΚΑΤΟΜΒΑΙΩΝΟΣ ΙΒ΄ (12η) 

ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΔΥΣΗ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ

ΑΤΤΙΚΟΣ ΜΗΝ 1ος,

δεκαημερο Β’, το μεσο, δεκας δευτερη.

ΙΒ΄. δωδεκάτη, δυοκαιδεκάτη, δευτέρα μεσούντος.

― ΚΡΟΝΙΑ [ΕΠΙΣΗΜΗ ΑΤΤΙΚΗ ΕΟΡΤΗ]

― ΑΘΛΗΤΙΚΟΙ-ΓΥΜΝΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ

― ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ ΠΟΠΑΝΩΝ ΔΩΔΕΚΟΜΦΑΛΩΝ

ΣΟΥΔΑ ΛΕΞΙΚΟ

― Κρόνια· εορτή αγομένη Κρόνω και μητρί θεών 

Sokolowski 1969, αρ. 52 (+1ος αιώνας, λατρευτικό Αθηναϊκό ημερολόγιο), σειρές 17-18:

― Κρόνω πόπανον χοινικιαίον δωδεκόνφαλον καθήμενον

Στο αρχέγονο προγονικό ημερολόγιο, την εποχή του Θησέως, ο Πλούταρχος μας δίνει να καταλάβουμε ότι ο μήνας Εκατομβαιών στο ημερολόγιο του Σόλωνος, ονομαζόταν Κρόνιος στην εποχή του Θησέως:

- λέγεται Κρονίου μηνός, ὃν νῦν Ἑκατομβαιῶνα καλοῦσι, κατελθεῖν. κατελθὼν δὲ εἰς τὴν πόλιν εὗρε τά τε κοινὰ ταραχῆς μεστὰ καὶ διχοφροσύνης, καὶ τὰ περὶ τὸν Αἰγέα καὶ τὸν οἶκον ἰδίᾳ νοσοῦντα. 

ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ ΘΗΣΕΥΣ 12

Επιβεβαιώνεται από αυτή τη μαρτυρία ότι από την εποχή του Σόλωνος και παρακάτω, τα αττικά Κρόνια έπεφταν μέσα στο μήνα Εκατομβαιώνα:

- Κρόνια εορτή Εκατομβαιώνος μηνός Κρόνω.

ΗΣΥΧΙΟΣ ΛΕΞΙΚΟ

- Κρονίων όζων, εστι δε Κρόνια παρά τοις Έλλησιν εορτή . ήγετο δε Εκατομβαιώνι μηνί.

ΣΧΟΛΙΑ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ ΝΕΦΕΛΕΣ 397

Στην Ηλεία και ειδικότερα στην Ολυμπία στη λατρεία των θεών προηγήθηκε, όπως συνήθως συμβαίνει, η προγονοηρωολατρεία. Οι αρχαιότεροι αγώνες στην Ολυμπία τελούνται προς τιμή του Χρόνου και των Μοιρών. [Πινδ. 0.10.62-66]. 0 Χρόνος είναι βλαστάρι της Γης, γέννημα του χθόνιου θεού Κρόνου, [βλ. Ορφ. Ύμν. 13,5-6 59,1, Σχολ. Πινδ. 0.2.140

12,123]. Κατά τον Σχολιαστή Πινδάρου [0.11(10).62]: οι αγώνες αποσκοπούσαν: «πανηγυρει ίνα εύδαίμων και μηδέποτε παυσαυτο».Ως ιδρυτής επιταφίων αγώνων φέρεται ο Πέλοπας που τελεί αγώνες προς τιμή του Οινόμαου, ο οποίος σκοτώνεται στην αρματοδρομία και θάπτεται κοντά στον Κλάδεο ποταμό.

Απο τον ΔΗΜΟΣΘΕΝΗ, στον ΚΑΤΑ ΤΙΜΟΚΡΑΤΟΥΣ ΛΟΓΟ, και τα σχόλια του, μαρτυρείται ότι η σημερινή ημέρα είναι η εορταστική ημέρα των Κρονίων στην Αθήνα:

- [ΤΙΜΟΚΡΑΤΗΣ] οὔτε γὰρ ἐξέθηκε τὸν νόμον, οὔτ᾽ ἔδωκεν εἴ τις ἐβούλετ᾽ ἀναγνοὺς ἀντειπεῖν, οὔτ᾽ ἀνέμεινεν οὐδένα τῶν τεταγμένων χρόνων ἐν τοῖς νόμοις, ἀλλὰ τῆς ἐκκλησίας, ἐν ᾗ τοὺς νόμους ἐπεχειροτονήσατε, οὔσης ἑνδεκάτῃ τοῦ ἑκατομβαιῶνος μηνός, δωδεκάτῃ τὸν νόμον εἰσήνεγκεν, εὐθὺς τῇ ὑστεραίᾳ, καὶ ταῦτ᾽ ὄντων Κρονίων καὶ διὰ ταῦτ᾽ ἀφειμένης τῆς βουλῆς, διαπραξάμενος μετὰ τῶν ὑμῖν ἐπιβουλευόντων καθέζεσθαι νομοθέτας διὰ ψηφίσματος ἐπὶ τῇ τῶν Παναθηναίων προφάσει. 

ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΚΑΤΑ ΤΙΜΟΚΡΑΤΟΥΣ 24.26

Εδώ επίσης αυτός μαρτυρεί ότι το -352, μιά συνέλευση έλαβε χώρα τη σημερινή ημέρα, αλλά υποδηλώνει ότι αυτό ήταν ιδιαιτέρως αντικανονικό.Η Βουλή απήχε των συνελεύσεων της λόγω της εορτής των Κρονίων, και όπως προτείνει ο Δημοσθένης, ο Τιμοκράτης με έναν φευγαλέο και ύπουλο τρόπο τοποθέτησε αυτή την συνέλευση της Εκκλησίας, και με την υποστήριξη των οπαδών του,συνεδρίασε την σημερινή ημέρα και πέρασε με νόμο την πρόταση του.

Ο Δημοσθένης δεν μας διευκρίζει το παραπονο του για την συνέλευση τη σημερινή ημέρα και δεν χρεώνει τον Τιμοκράτη για παρανομία ή ασέβεια. Αλλά η πρόταση του, ότι ήταν φευγαλέος και ύπουλος ο τρόπος του Τιμοκράτους είναι σωστή.