ΓΑΜΗΛΙΩΝ

Πατήστε τα εικονίδια των δεκάδων με τις φάσεις της σελήνης για να περιηγηθείτε στην αντίστοιχη ημέρα του Γαμηλιώνος.

Α΄ΔΕΚΑΣ

Β΄ΔΕΚΑΣ

Γ΄ΔΕΚΑΣ

ΓΑΜΗΛΙΩΝ

ΣΧΟΛΙΑ ΙΛ.Σ 491.1156
και μην Αττικός ο Γαμηλιών, γάμοις αφωρισμένος, οίς γαμηλία Ήρα.
Η ΘΕΣΗ ΚΑΙ
ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ
ΜΠΕΚΚΕΡ ΑΝΕΚΔ. ΕΛΛ. 228.56
― Γαμηλιών• μην (μήνας) Αθηναίος έβδομος
Η θέση αυτού του μηνός στο φυσικό έτος είναι, μετά και δίπλα, στην χειμερινή τροπή του ηλίου, και ποτέ πριν. Παρατηρήθηκε από τον Αριστοτέλη όπως θα δούμε, μαζί με τον Ποσειδεώνα, που ήταν ο μήνας πριν την χειμερινή τροπή.
Η εμφάνιση ενός κομήτη αναφέρεται από αυτόν και χρονολογείται.
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΑ 1.6.12,3
― Γαμηλιώνος, περί τροπάς όντος του ηλίου χειμερινάς
Στο ηλιακό προγονικό ημερολόγιο ήταν ο πρώτος μήνας, πριν την μεταρρύθμιση του Σόλωνος.
Αναγνωρίζεται από τον Λυσία ως ένας χειμωνιάτικος μήνας. [17.8]
Ο Θεόφραστος, αναφερόμενος σε «τρείς άροτροι» (καρποί σπόρων), παντώς κηπευτικών» περιγράφει έναν από αυτούς «εις μεν» ως «χειμερινός, άλλος δε ο θερινός, τρίτος δε ο μεταξύ τούτων, μεθ΄ηλίου τροπάς χειμερινάς. [ ΙΣΤ. ΦΥΤ.7.1, 1.2]
Προσθέτει ότι και οι τρεις ξεχώριζαν διότι αναμένονταν να ωριμάσουν και να είναι έτοιμοι σε κάθε μία από τις εποχές αντιστίχως.
«Καλούσι δ΄ούτως, ου προς την σποράν βλέποντες αλλά προς την γένεσιν και την χρειάν εκάστου.
Από αυτών, η «αρχή του χειμερινού» χρονολογείτο στον Μεταγειτνιώνα,  «μετά τροπάς θερινάς» και η αρχή του δεύτερου στην αντίθετη πλευρά του έτους «μεθ΄ηλίου τροπάς (χειμερινάς) του Γαμηλιώνος μηνός».
Το αρχικό Ιουλιανό όριο του μηνός είναι η 30η του Δεκεμβρίου και το αργότερο, η 26η Ιανουαρίου, το κανονικό του η 10η Ιανουαρίου.
Ο Αριστοτέλης περιγράφει την εποχή του μηνός:
 ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΑ 1.6.535d
― μηνός Γαμηλιώνος περί τροπάς (κοντά στις τροπές του ηλίου) όντος του ηλίου χειμερινάς.
Και ο Θεόφραστος παρατηρεί την εποχή:
ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΣ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΦΥΤΩΝ 7.1,2
― μεθ΄ηλίου τροπάς, του Γαμηλιώνος μηνός.
Ο Φώτιος αναφέρει τον Ιερό Γάμο του Διός και της Ήρας κατά πάσα πιθανότητα αυτόν το μήνα:
ΦΩΤΙΟΣ ΛΕΞΙΚΟ
― Αθηναίοι εορτήν Διός άγουσι και Ήρας Ιερόν Γάμον καλούντες.
Ο Ησύχιος προσδιορίζει την ιερή θεότητα του μηνός:
ΗΣΥΧΙΟΣ ΛΕΞΙΚΟ
― Γαμηλιών, ο (ζ΄) των μηνών της Ήρας ιερός.
ΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΤΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΜΗΝΩΝ ΤΟΥ ΑΤΤΙΚΟΥ ΝΥΧΘΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ.
Τα  ονόματα του Αττικού ημερολογίου μετά τη σεληνιακή μεταρύθμιση των Αθηναίων ξεχώρισαν από αυτά των σεληνιακών ημερολογίων των υπολοίπων Ελλήνων,(με εξαίρεση αυτών όπως θα αναμενόταν, των προηγουμένων που πιθανώς επιρρεάστηκαν κατ΄αυτήν την άποψη από το Αττικό ημερολόγιο, το Ιωνικό, το ημερολόγιο της Κυζίκου, το ημερολόγιο της Λαμψάκου, και τα δύο αρχαία νησιωτικά της Τήνου και της Πάρου),από την κατάληξη τους, και με την ιδιαίτερη έμφαση (τονισμό) πάνω σ΄αυτήν την κατάληξη.
Ο Ευστάθιος παρατηρεί αυτή τη διάκριση στην περίπτωση του μηνός Ληναιώνος για έναν από τους αττικούς μήνες, τον Γαμηλιώνα, δηλαδή που στην πραγματικότητα ανήκε στο Ιωνικό ημερολόγιο.
ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΣΧΟΛΙΑ ΙΛ.Α 473
― όθεν κατά συστολήν Παιάων, είτα ως περ Αλκμάων Αλκμάν αρά Πινδάρω, ούτω Παιάων Παιάν. ο δε Παιήων συγκοπείς Παιών γίνεται, ως το [ιή] Παιών, και Παιώνος ευκμένους τυχών• όθεν και παιωνία θεραπευτική βοτάνη.
 Δοκεί δε ο Παιών αναλογείν κατά τε οξυτόνησιν και φυλακήν του ώ της ευθείας διόλου προς το αιών και Ληναιών και τους λοιπύς Αττικούς μήνας και προς διαστολήν δε του Παίων Παιόνος βαρυτόνου εθνικού και κυρίου οξύνεσθαι αυτός και το ώ της ληγούσης εν ταις εφεξής λαγίαις τηρείν.
Οι Έλληνες σχολάρχες παρατήρησαν επίσης στα ονόματα αυτών των μηνών με την κατάληξη  [ων], ότι προηγείται το γιώτα [ι]:
ΑΝΕΚΔΟΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΗΣ ΟΞΦΟΡΔΗΣ 2.27.32, ΘΕΟΓΝΩΤΟΥ ΚΑΝΟΝΕΣ ΡΝΑ΄
― Τα επί μηνών των Αθηναίων εις [ων] λήγοντα τω [ι] παραλήγεται. . .Ανθεστηριών, Βοϊδρομιών, Πυανεψιών, κ΄τ.λ.
Ο Ποσειδεών εξαιρείται. Επιστατέον ουν το . . . Ποσειδεών. . . διά του [ε].
Λόγω της αυστηρότητας του ίσως και το όνομα του Εκατομβαιώνος θα έπρεπε να εξαιρεθεί επειδή καταλήγει σε [ιών], αλλά δεν προηγείται σύμφωνο πιο πριν όπως των υπολοίπων.
Ο λόγος αυτής της εξαίρεσης του Ποσειδεώνος είναι κατά πάσα πιθανότητα ότι αυτός ο μήνας είχε ήδη αφιερωθεί στον Ποσειδώνα, όπως μπορώ να εξάγ το συμπέρασμα από την Ιλιάδα και την Οδύσσεια του Ομήρου, το οποίο κρίθηκε επαρκές από τον Σόλωνα όταν έδωσε στους μήνες του σεληνιακού ημερολογίου τα ονόματα τους, αλλάζοντας μόνο την προφορά:
― Ποσειδεών, για Ποσειδέων ή Ποσειδών
Το επίθετο Ποσείδεος δεν συναντάται στην ελληνική γλώσσα, παρόλα αυτά τα επίθετα Ποσιδείος, Ποσείδειος ή Ποσιδήϊος, συναντώνται.
Το όνομα αυτού του μηνός εμφανίζεται ως Ποσιδηϊών στο απόσπασμα του Ανακρέωντος.
Ο ΜΗΝΑΣ ΓΑΜΗΛΙΩΝ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΙΠΟΥΣ ΑΤΤΙΚΟΥΣ ΜΗΝΕΣ
Η ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ
Θα ήταν περιττό να παρατηρήσουμε ότι τα ονόματα έτσι σε αυτή την τελική τους μορφή, σε κάθε περίπτωση, πρέπει να προήλθαν από επίθετα με την κατάληξη [ιος].
Ο Ανθεστηριών από το Ανθεστήριος
Ο Ελαφηβολιών από το Ελαφηβόλιος.
Ο Μουνιχιών ή Μουνυχιών από το Μούνιχος ή Μούνυχος αντίστοιχα.
Ο Εκατομβαιών από το Εκατομβαίος.
Το όνομα του Γαμηλιώνος συνεπώς, με την ίδια αναλογία, πρέπει να προήλθε από το Γαμήλιος, και το γαμήλιος πρέπει να προήλθε από το [γάμος].
Γαμήλιος ονομάζεται ο/η αφιερωμένος ή αυτός που ανήκει σε/στο γάμο.
Οι αναφορές των κειμένων είναι ξεκάθαρες ως προς τη σημασία:
ΣΟΥΪΔΑΣ ΛΕΞΙΚΟ
― Η γαμήλιος «σε ηλικία γάμου».
ΠΟΛΥΔΕΥΚΗΣ 3.3.4.3822,37 – 4.10.3.394,80
― Το αύλημα, γαμήλιον
ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΜΗΔΕΙΑ 1026
― Πριν λέκτρα και γυναίκα και γαμηλίους ευνάς αγήλαι, λαμπάδας τα΄ ανασχεθείν
ΜΑΞΙΜΟΣ Ο ΤΥΡΟΣ. 26.6.313
―Ούτος θεών γαμηλίων τε και ομογνίων και γενεθλίων θεσμός επί πάση ζώων φύσει τεταγμένος.
ΗΣΥΧΙΟΣ ΛΕΞΙΚΟ
― Γαμήλιος• ο εις τους γάμους πεσσόμενος πλακούς.
ΑΝΕΚΔΟΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ 229.11
― Γαμήλια• αι επί γάμοις εορταί.
ΗΣΥΧΙΟΣ ΛΕΞΙΚΟ
―Γαμηλία• φέρνη εις γάμου παρασκευήν, και δείπνον ο τοις φράτορσιν εποίει ο γαμών.
ΠΟΛΥΔΕΥΚΗΣ  3.3.4.287
― Η δε επί γάμω θυσία εν τοις φράτορσι γαμηλία και το έργον γαμηλίαν εισενεγκείν.
Πάνω σ΄αυτή την αρχή, σύμφωνα με τηοποία το όνομα του μηνός προήλθε από το έτυμο [γαμήλιος], πρέπει να δώθηκε η ονομασία, με τη σχέση την οποία αντιπροσωπεύει ή αποσκοπεί να αντιπροσωπεύσει με τον γάμο πάνω στη χρονική σειρά του Αττικού έτους.
 Έτσι, το όνομα , Γαμηλιών, δηλώνει ότι ο μήνας αυτός είναι αφιερωμένος στους γάμους ή είναι ο μήνας των γαμήλιων τελετών.
Η ονομασία του Γαμηλιώνος, στο Αττικό ημερολόγιο, δεν είχε και τόσο ξεκάθαρη αναφορά ως προς την εποχή του έτους, όπως έχουν οι: Ανθεστηριών, Θαργηλιών, ή Μαιμακτηριών, ούτε υπάρχει κάποιο ξεκάθαρο ιστορικό γεγονός όπως στον Μεταγειτνιώνα ή τον Βοηδρομιώνα, ούτε έχει πάρει την ονομασία του από κάποιο κύριο όνομα όπως ο Μουνιχιών ή ο Ποσειδεών, αλλά απλά και διακριτικά παραπέμπει στη τελετή του γάμου, που όπως θα δούμε παρακάτω στη τελετή ενός θεϊκού γάμου.
Ο Ευστάθιος αναφέρει ότι ο μήνας είναι αφιερωμένος στην Γαμηλία Ήρα:
ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΣΧΟΛΙΑ ΙΛΙΑΔ. Σ 491 1156
― Ου (για γάμος) παρώνυμον ώσπερ ο γαμήλιος λόγος ούτω και μην Αττικός ο Γαμηλιών, γάμοις αφωρισμένος, οίς γαμηλία Ήρα επεστάτει.
Αρκετοί αρχαίοι συγγραφείς αναφέρουν επίσης, ότι ο μήνας είναι ιερός της Ήρας:
ΗΣΥΧΙΟΣ ΛΕΞΙΚΟ
― Γαμηλιών• τα των μηνών της Ήρας ιερός.
Ο μήνας είναι αφιερωμένος στην Ήρα επειδή ολόκληρος ο μήνας είναι ιερός για το γάμο της Ήρας.
ΠΟΛΥΔΕΥΚΗΣ 3.3.4.285.38, ΣΟΥΪΔΑΣ ΛΕΞΙΚΟ Τελεία- Προτέλεια.
― Διά τούτο και Ήρα τελεία η ζυγία. ταύτη γαρ τοις προτελείοις προυτέλουν τας κόρας, και Αρτεμίδι και Μοίρας.
ΗΣΥΧΙΟΣ ΛΕΞΙΚΟ
― Δόμος ημιτελής. . . ημίγαμος, τέλος γαρ εστιν ο γάμος. και Ήρα Τελεία και Ζεύς Τέλειος, ότι γαμήλιοι εισιν.
ΣΧΟΛΙΑ ΣΕ ΠΙΝΔΑΡΟ ΝΕΜ.10.31
― Λέγει δε μητέρα Τέλειαν την Ήραν και Αισχύλος•
Ήρα τελεία Ζηνός ευναία δάμαρ.
ΣΧΟΛΙΑ ΣΕ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ ΘΕΣΜΟΦΟΡΙΑΖΟΥΣΑΙ 982
― Ήρα Τελεία και Ζευς Τέλειος ετιμώντο εν γάμοις, ως πρυτάνεις όντες των γάμων• τέλος δε ο γάμος. διό και προτέλεια εκαλείτο η θυσία η προ των γάμων γινομένη.
Αν και οι σχολάρχες της αρχαιότητος δείχνουν να μην ενδιαφέρονται και τόσο πολύ για την ονομασία του μηνός, αναγνωρίζουν απλώς το γεγονός αυτού όπως αποδίδεται από το ίδιο το όνομα.
Η ονομασία του μηνός αντικατοπτρίζει επίσης, ένα συγκεκριμένο έθιμο της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής των Ελλήνων.
Το παλαιό έθιμο των γάμων με πολυάριθμη συμμετοχή σε μεγάλη κλίμακα τον πρώτο μήνα του νέου ενιαυτού στο ηλιακό όμως ημερολόγιο, το οποίο έθιμο διατηρήθηκε και στη μεταρύθμιση του Σόλωνος στο σεληνιακό ημερολόγιο.
Ο ΠΡΟΓΟΝΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ, ΤΟΥ ΓΑΜΗΛΙΟΥ ΕΘΙΜΟΥ, ΣΕ ΕΝΑΝ ΜΗΝΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΓΙΑ ΜΙΑ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΣΤΙΓΜΗ.
Έχει διαπιστωθεί από τη μαρτυρία του Ομήρου στην Οδύσσεια, ότι στην εποχή του ή στην εποχή της Ιλιάδος και της Οδύσσειας, ο κανόνας ζωής ήταν να εορτάζουν γάμους κατά τον πρώτο μήνα του έτους.
Το συμπέρασμα αυτό πολύ απλά συνάγεται και επιβεβαιώνεται έντονα από το όνομα του μηνός στα νεώτερα χρόνια και στα νεώτερα κλασικά κείμενα.
Α΄. Λίγο μετά την άφιξη στην Ιθάκη και το πρωί της πρώτης ημέρας της πλοκής, η Αθηνά βάζει αυτή την ερώτηση στον Τηλέμαχο:
ΟΜΗΡΟΣ ΟΔΥΣΣΕΙΑ Α 224
― αλλ΄άγε μοι τόδε και ατρεκέως κατάλεξον• τις δαίς, τις δε όμιλος όδ΄έπλετο; τίπτε δε σε χρεώ; ειλαπίνη ηέ γάμος;
 επεί ουκ έρανος τάδε γ΄εστιν•
ΑΠΟΔΟΣΗ
«Μον΄έλα τώρα, δ΄σ΄μου απόκριση και την αλήθεια πες μου: τι είναι το γλέντι αυτό κι η μάζωξη; γιατί το κάνεις; γάμος γιορτή ν΄ναι; τι δε μοιάζει να ΄χετε συντροφικό τραπέζι.
Αν και αυτή η νύξη, περί γάμου-εορτή, σαν μια πιθανή εξήγηση για το γλέντι και την αφθονία τα οποία ήταν ορατά εκείνη τη στιγμή μπορεί να μην επιτρέπει κάποια συγκεκριμένη αναφορά για τη δεδηλωμένη στιγμή του χρόνου τέτοιων εκδηλώσεων γενικώς ή εκείνης της στιγμής, ο καθένας πρέπει να θεωρήσει ότι η ερώτηση της Αθηνάς δεν είναι άσχετη, ούτε ασήμαντη αν όντως είναι για αυτή την περίσταση.
Β΄. Ο Τηλέμαχος και ο Πεισίστρατος, το βράδυ της πέμπτης ημέρας της πλοκής καταφθάνουν στη Σπάρτη, εκεί βρίσκουν τον Μενέλαο να εορτάζει τους γάμους-εορτές, της κόρης του , της Ερμιόνης και του υιού του του Μεγαπένθη.
― τον δ΄εύρον δαινύντα γάμον πολλοίσιν έτησιν υιέος ηδέ θυγατρός αμύμονος ώ ενί οίκω.
ΑΠΟΔΟΣΗ
«εκεί τον ηύραν να εορτάζει με πολλούς δικούς του τους γάμους χαρές του γιού του και της λυγερής κόρης του στον οίκο του.
Οι εορτασμοί αυτοί επιβεβαιώνονται και στον Αθηναίο, Περί Δειπνοσοφιστών, όπου εκεί διευκρινίζεται ότι γίνονται ως καθιερωμένο έθιμο προς τιμήν των γαμηλίων θεών.
ΑΘΗΝΑΙΟΣ ΠΕΡΙ ΔΕΙΠΝΟΣΟΦΙΣΤΩΝ  185α , 185β
― Φησί δ΄ουν ο ποιητής [Όμηρος], περί του Μενελάου τον λόγον ποιούμενος•
τον δ΄εύρον δαινύντα γάμον πολλοίσιν έτησιν
υιέος ηδέ θυγατρός αμύνονος ώ ενί οίκω,
ως νενόμισται άγειν συμπόσια περί τους
γάμους των τε γαμηλίων θεών ένεκα και της
οιονεί μαρτυρίας.
Δεν υπάρχει καμμία αμφιβολία ότι ο πρώτος μήνας, στο προγονικό ημερολόγιο της Οκταετηρίδος του Άργους, ο μην Γαμηλιών ή ο μην του γάμου κατείχε την πρώτη θέση και ταυτιζόταν με τον αττικό μήνα των Γαμηλιών.
 Ο αττικός Γαμηλιών, που όπως προείπαμε πήρε το όνομα του από τη σχέση του με την θεϊκή τελετή και τις γαμήλιες τελετές, φαίνεται ότι είχε το ίδιο όνομα και στο ημερολόγιο του Άργους και ήταν αφιερωμένος στην Ήρα.
Η Ήρα η Παρθενία, ήταν η μεγάλη τοπική λατρεία της Αργολίδος.
ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ 2.17.3
― εν τω προνάω τη μεν Χάριτες αγάλματα εστιν αρχαία εν δεξιά δε κλίνη τις ’Ηρας.
 ΣΧΟΛΙΑ ΘΕΟΚΡΙΤΟΥ 15.64
― και παρ΄Αργείοις οι μέγιστα των Ελλήνων τιμώσσι την θεόν το άγαλμα της Ήρας εν τω ναώ καθήμενον εν θρόνω τη χειρί έχειν σκήπτρον και τούτο και χρυσού.
 ΠΙΝΔΑΡΟΣ ΟΛ.6.88
― ότρυνον νυν εταίρους, Αινέα, πρ΄τον μεν Ήραν Παρθενίαν κελαδήσαι.
 ΣΧΟΛΙΑ ΠΙΝΔΑΡΟΥ ΟΛ.6.149
― Ότι γαμήλιος, και αιτία γενέσεων.
 ΗΡΟΔΟΤΟΣ Α 31
― εούσης ορτής τη Ήρη τοίσιν Αργείοισι, έδεε παντως την μητέραν αυτών ζεύγει κομισθήναι ες το ιερόν.
 Ο Αττικός  Γαμηλιών, ήταν αφιερωμένος στην Ήρα για τον ίδιο λόγο. Υπήρχε επίσης μία τελετή στο Άργος, την πρώτη ημέρα του έτους, τον πρώτο μήνα στην οποία εορτάζανε τον γάμο των θυγατέρων των Δαναού ταυτοχρόνως στην ίδια ημέρα.
Έτσι ο Γαμηλιών υπήρχε μέσα στις σεληνιακές διορθώσεις του προγονικού ηλιακού ημερολογίου.
Μεταξύ των Ελλήνων, υπήρχε και ένας μήνας που ονομαζόταν Μναστήρ. Ο Ησύχιος τον αναφέρει:
 ΗΣΥΧΙΟΣ ΛΕΞΙΚΟ
― Μναστήρ· των μηνών ούτω καλείται τις.
 Η αναφορά αυτή  μας επιτρέπει να βγάλουμε το συμπέρασμα ότι ο μήνας άνηκε σε κάποιο από τα δωρικά ημερολόγια, στο πανάρχαιο προγονικό της Σπάρτης.
Ο Γαμηλιών έχει μια συγκεκριμένη σχέση με το γάμο άμεσα, και το ίδιο, έμμεσα, με το όνομα Μναστήρ.
Μνηστήρ είναι ο μνηστευμένος-η, ο μνηστήρας ή η μνηστή σήμερα.
Είναι περιττό, νομίζω, να τονισθεί ότι η τελετή της Μνηστείας (ο αρραβώνας με τη σημερινή έννοια), των ερωτευμένων είναι η προκαταρτική για την γαμήλια τελετή, παρόλα αυτά εάν υπήρχε καθορισμένη στιγμή για την γαμήλια τελετή τότε θα πρέπει να υπήρχε και ένας καθορισμένος μήνας για τη Μνηστεία των ερωτευμένων. Το μόνο ερώτημα που θα μπορούσε να τεθεί σε αυτό  το σημείο είναι αν αυτό το διάστημα ή ο μην των ερωτευμένων, ήταν ξεχωριστό από το μήνα του γάμου ή αν στον ίδιο μήνα υπήρχαν και οι δύο τελετέςς, της Μνηστείας και του Γάμου, σε ισότιμη σχέση με την Μνηστεία να προηγείται της τελετής του Γάμου στο πρώτο μέρος του μηνός.
Όχι ότι θα έκανε κάποια διαφορά η προκαθορισμένη στιγμή του χρόνου και για τις δύο, ίσως αυτή η ερώτηση απαντηθεί αργότερα, αλλά κρίνοντας από τη μαρτυρία του Ομήρου, αν ο πρώτος μηνας του έτους της εποχής του ήταν ο μήνας του Γάμου, τότε και ο τελευταίος μήνας της εποχής του πρέπει να ήταν ο μήνας ή το διάστημα για τους ερωτευμένους και τη Μνηστεία, παρόλα αυτά γι αυτό στον τελευταίο μήνα ο Όμηρος απλά υποθέτει ότι η συγκέντρωση των Μνηστήρων γύρω από την Πηνελόπη θα πρέπει να εχει αρχίσει από αυτόν το μήνα και μετά συνεχίζει το έπος του καταγράφοντας το χρόνο με το χρόνο.
Και πράγματι , σε μια διάκριση όπως αυτή, ότι κάποιος μήνας ή διαστημα χρόνου θα έπερεπε να ήταν αφιερωμένος για τις δραστηριότητες των μνηστευμένων (ερωτευμένων), θα έπρεπε να ήταν ξεχωριστός από το μήνα του γάμου όπως θα ήταν λογικό.
Στην πραγματικότητα, δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικός, αν κρίνουμε από την περιγραφή της ασπίδος του Αχιλλέως, ακόμη και στον μήνα του γάμου η τελετή περιορίζεται στην πρωτη δεκάδα του μηνός και πιθανότατα στην πρώτη ημέρα του μηνός.
Ο Αριστοτέλης παρατηρεί στα Πολιτικά:
 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΑ 7.16,23
― περί μεν ουν του οπότε δει ποιείσθαι την σύζευξιν, είρηται τοις δε περί την ώραν χρόνοις ως οι πολλοί χρώνται, καλώς και νυν , ορίσαντες χειμώνος την συναυλίαν ποιείσθαι ταύτην.
Το έθιμο λοιπόν, ήταν να τελούνται οι γάμοι το Χειμώνα στην εποχή του Αριστοτέλους, την 107η Ολυμπιάδα περίπου , και ο ίδιος δίνει την συγκατάθεση του σε αυτό.
Ο Ιπποκράτης συμβουλεύει:
ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ ΠΕΡΙ ΕΠΙΚΥΗΣΙΟΣ ΑΠΟΣΠ. ΠΕΡΙ ΓΥΝΑΙΚΕΙΩΝ Λ
― Ωρη δε εαρινή αρίστη κυήσιος.
Σ΄ένα από τα΄αποσπάσματα του ο Μένανδρος παρατηρεί:
ΣΧΟΛΙΑ ΣΕ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ 1490
― καθάπερ Μένανδρος εν Συνεφήβοις ότι
Αγαθόν γάμον χειμώνος ο θεός δίδωσιν.
Ήταν πανάρχαιο προγονικό ελληνικό το έθιμο πριν την εποχή της μεταρρύθμισης του ημερολογίου σε σεληνιακό το οποίο διατηρήθηκε και μετά την μεταρρύθμιση, στο νέο ημερολόγιο του Σόλωνος.
ΟΙ ΚΥΡΙΩΤΕΡΕΣ ΕΟΡΤΕΣ ΤΟΥ ΜΗΝΟΣ
Οι εορτές του μηνός είναι:
Α΄. Νουμηνία, Πανελλήνιος εορτή, Ιερή Απόλλωνος και απάντων θεών, επιμήνια θυσία.
Β΄. Αγαθού Δαίμονος.
Γ΄. Ιερή Αθηνάς, τριτομηνίς, ιερή Χαρίτων.
Δ΄. Ιερή Ερμού, Αφροδίτης, Ηρακλέους Έρωτος.
ΣΤ΄. Ιερή Αρτέμιδος, Ανάμνηση νίκης των θεών στη Γιγαντομαχία.
Ζ΄. Ιερή Απόλλωνος, και στην Έρχια θυσίες προς τιμήν του Απόλλωνος Δελφινίου Λυκείου και της Κουροτρόφου, η γέννηση και η τελευτή του Επίκουρου.
Η΄. Ιερή Ποσειδώνος, Θησέως, στην Έρχια θυσίες προς τιμήν του Απόλλωνος Νυμφηγέτου, Αποτροπαίου, των Νυμφών.
Θ΄. Ιερή Ρέας, Ηλίου, Μουσών, θυσία στην Αθηνά Ηροσουρίοις (των ευνοϊκών ανέμων)
Ι΄. Θυσία στο Δία Βουλαίο, Δήμητρα, Κόρη, ανάμνηση της γεννήσεως του Επίκουρου όπως ο ίδιος όρισε.
ΙΒ΄. Θυσία στον Διόνυσο Ληναίο, στην Μυκονο, έναρξη Λήναιων στην Αθήνα, Δραματικοί διαγωνισμοί.
ΙΕ΄. Ιερά Πανσέληνος, Ιερή Αθηνάς.
ΙΘ΄. Κιττώσεις των αγαλμάτων του Διονύσου.
Κ΄. Ιερή Εικαδίου Απόλλωνος, Αθηνάς, ανάμνηση της τελευτής του Επίκουρου όπως ο ίδιος όρισε.
ΚΖ΄. Ιερός Γάμος, Ιερή Τελείας Ήρας-Τελείου Διός, Γαμηλία, θυσίες στον Ποσειδώνα, Κουροτρόφο στην Έρχια.
ΚΗ΄. Ιερή Αθηνάς τριτογένειας .
Λ΄. Ιερή Εκάτης , Νέκυια, Δείπνα.